چه عواملی می توانند منجر به بلوغ زود هنگام در دختران شوند این عارضه با چه علائمی و در چه دخترانی بروز می کند ؟
چند سالی است که نگرانی والدین از شیوع زودرس بلوغ در دختران شان شدت گرفته است . چرا که بلوغ زود هنگام ، تبعات فیزیکی و روانی خاص خود را دارد و البته هیچ پدر و مادری دوست ندارد فرزندش خیلی زود از دنیای کودکی به بزرگسالی قدم بگذارد .
بلوغ چیست ؟
منظور از بلوغ دوره ای است که طی آن صفات ثانویه جنسی به وجود می‌آید و توانایی تولید مثل ایجاد می شود . صفات ثانویه جنسی در دختران شامل بزرگ شدن سینه‌ها ، رشد موهای زیر بغل و ناحیه تناسلی و ایجاد عادت ماهانه می‌شود . اما چه عواملی منجر به بروز بلوغ زودهنگام دختران می‌شود ؟
بی‌شک ژنتیک ، عامل اصلی تعیین‌کننده زمان شروع بلوغ است . اما به نظر می رسد که عوامل دیگری نیز روی زمان شروع بلوغ تاثیر دارد . کما این که مشخص شده است که :
- تغذیه
- وضع عمومی سلامت
- موقعیت جغرافیایی
- تماس با نور
- وضع روانی هر فرد در زمان بروز نشانه‌های بلوغ جسمی موثر است .
سن شروع عادت ماهانه در دختران چاق زودتر از حد میانگین است . همچنین در جوامع شهری و در کسانی که در ارتفاعات پایین تر زندگی کرده و کسانی که در مناطق استوایی زندگی می کنند ، سن بلوغ پایین‌تر است . در مجموع سن بلوغ در کشورهای پیشرفته پایین آمده است و به نظر می رسد این مساله ناشی از بهبود وضعیت تغذیه ای در این جوامع و نقش آن در ایجاد بلوغ زودرس باشد .
سن طبیعی بلوغ در دختران
تکامل بلوغی در دختران حدود 5/4 سال طول می‌کشد . اولین نشانه بلوغ ، رشد ناگهانی است و به‌دنبال آن رشد موهای ناحیه تناسلی ، به حداکثر رسیدن رشد قدی و در نهایت عادت ماهانه است . اولین خونریزی ماهانه معمولا 5/2 سال پس از آغاز روند بلوغ و بعد از سپری شدن جهش رشدی رخ می‌دهد .
مطالعاتی که در مورد سن شروع بلوغ صورت گرفته مربوط به جوامع غربی است و طبق آخرین بررسی ها بلوغ در دختران غربی حدود 9 تا 10 سالگی آغاز می‌شود . با وجود این ممکن است رشد موهای تناسلی یا سینه‌ها حتی در شش تا هفت سالگی نیز رخ دهد .
نشانه‌های بلوغ را بشناسیم
برخی دختران یا والدین بعضی تظاهرات شایع تکامل بلوغی چون :
- کم خونی
- آکنه
- مشکلات روانی
- اجتماعی
- نزدیک بینی
- خونریزی های نامنظم را غیر طبیعی تصور می‌کنند .
متخصص زنان با اشاره به نشانه های طبیعی بلوغ در دختران توضیح می‌دهد :
تمایل دختران برای خوردن غذاهای حاوی آهن کم است و به همین دلیل خطر کم خونی افزایش می‌یابد . جوش های صورت نیز در نتیجه تغییر کردن شرایط هورمونی بدن در زمان بلوغ بروز می‌کند و گاهی نیازمند مراجعه به پزشک و بررسی و درمان مقتضی است . متخصص زنان با تاکید بر این که تغییرات روانی و اجتماعی دوران بلوغ زمینه را برای بروز افسردگی مساعد می‌کند گفته است که بسیاری از دختران از ظاهر فیزیکی خود ناخشنود هستند و این مساله سبب کاهش اعتماد به نفس آنها می‌شود .
این مشکل بخصوص بیشتر زمانی بروز می‌کند که تکامل بلوغی فرد با هم سن و سال هایش هماهنگ و همزمان نیست . همچنین در دختران مبتلا به بلوغ زودرس احتمال ایجاد مشکلات روانی ، داشتن دوستان بزرگ تر و اعمال فشار از طرف همسالان بیشتر است .
چرا بلوغ زودرس اتفاق می افتد
بلوغ زودرس به نوعی تکامل بلوغی گفته می‌شود که بر اساس استانداردهای طبیعی ، زودتر از سن مورد انتظار شروع می‌شود . دکتر زنان با تاکید بر این که بلوغ زودرس علل متفاوتی دارد ، می گوید : از علل آن می‌توان به بلوغ زودرس سرشتی اشاره کرد . به این معنی که به طور ژنتیکی و طبیعی روند بلوغ در فرد زودتر از موعد مورد انتظار شروع شده است .
از سویی بعضی بیماری ها ( که حتی ممکن است خطرناک نیز باشند ) ممکن است با بلوغ زودرس همراه باشند . گاهی هم فقط یکی از نشانه های بلوغ ایجاد می‌شود . یعنی ممکن است در دختر بچه ای فقط پستان ها بزرگ شود و تا مدت ها سایر علائم بلوغ دیده نشود . در این مورد نیز معمولا جای نگرانی وجود ندارد .
بلوغ زودرس در کودکان باید مورد ارزیابی دقیق برای تعیین علت و درمان مورد نیاز و نیز پرهیز از عوارض رشدی و روانی ناشی از تکامل جنسی زودهنگام قرار بگیرد .
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر سن متوسط بلوغ را در دختران 10 سالگی در نظر بگیریم ، بلوغ زودرس به شروع علائم و نشانه های بلوغ قبل از 8 سالگی اطلاق می‌شود . اگر چه در سال های اخیر ، سن بلوغ کاهش یافته است اما خانواده ها باید توجه داشته باشند خیلی از مواردی که به عنوان بلوغ زودرس بررسی می‌شوند ، در واقع سیر بلوغی طبیعی هستند و نیاز به بررسی و درمان ندارند .
بلوغ زودرس چه نشانه هایی دارد
در تمام دختران زیر شش سال که دارای رشد موهای ناحیه تناسلی یا تکامل پستانی هستند و در دختران زیر هشت سال که در آنان هم رشد موهای تناسلی و هم جوانه زدن سینه‌ها دیده شده است ، ارزیابی کامل برای تعیین علت این مساله ضرورت دارد . همچنین در کودکان زیر هشت سالی که در آنها فقط تکامل پستانی یا رشد موهای ناحیه تناسلی به تنهایی دیده شده ، شرح حال دقیق و معاینه بالینی و ارزیابی سن استخوانی و پیگیری دقیق برای تعیین رشد قدی ضرورت دارد تا افرادی که در معرض کاهش رشد هستند ، شناسایی شوند .
علائم خطری که همراه با بلوغ زودرس دیده می‌شود و نیازمند مراجعه سریع و بررسی دقیق است شامل شروع بلوغ قبل از شش سالگی ، پیشرفت سریع بلوغ و علائم همراه شامل سردرد و تشنج می‌شود . در صورتی که بلوغ زودرس ناشی از بیماری نباشد و به علت شروع زودرس ژنتیکی بلوغ آغاز شده باشد تنها عارضه آن کوتاه ماندن قد فرد و نیز عوارض و آسیب های روانی اجتماعی است .
بلوغ زودرس را چگونه درمان می کنند
هدف اصلی از درمان بلوغ زودرس به حداکثر رسیدن قد در دوران بزرگسالی و پیشگیری از آسیب های روانی به فرد است . چرا که به محض تکمیل روند بلوغ مناطق رشدی موجود در استخوان های بلند که مسئول قد کشیدن فرد هستند ، بسته شده و دیگر رشد قدی اتفاق نمی افتد .
با توجه به این که اولین علائم بلوغ زودرس شامل جهش رشدی و سپس جوانه زدن پستان‌ها می‌شود . در صورتی که این علائم در سنین زودتر از مورد انتظار دیده شود حتما باید به پزشک متخصص مراجعه شود . چرا که اگر تاخیری ایجاد شود و مثلا کودک پس از ایجاد عادت ماهانه نزد پزشک برده شود ، به علت بسته شدن مناطق رشدی استخوان ها دیگر هیچ درمانی موثر نخواهد بود .
برای درمان بلوغ زودرس سرشتی معمولا از آمپول هایی استفاده می‌شود که به طور موقت مانع کارکرد تخمدان ها می شوند و این موضوع سبب می شود روند طبیعی رشد قدی و روانی ادامه یابد و با قطع این دارو دوباره روند بلوغ از سر گرفته می‌شود .
ارتباط با ما :
مشاهده تمام محصولات :
